| مشهد | |
|---|---|
 |
|
| کشور |  ایران |
| استان | خراسان رضوی |
| شهرستان | مشهد |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) دیگر | مشهدالرضا |
| نام(های) قدیمی | توس، سناباد |
| سال شهرشدن | ۱۲۹۷ (کد ۴۵ وزارت کشور) |
| مردم | |
| جمعیت | ۲،۷۴۹،۳۷۴ نفر[۱] |
| تراکم جمعیت | ۹٬۱۵۰[۲] نفر بر کیلومتر مربع |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | 650 کیلومتر مربع[۳] |
| ارتفاع از سطح دریا | ۹۷۹ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۴ |
| میانگین بارش سالانه | ۲۴۱ میلی‌متر |
| روزهای یخبندان سالانه | ۸۹ روز |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | سید صولت مرتضوی |
| ره‌آورد | عطر، زعفران، نبات، خشکبار، زرشک، قالی مشهد، نقل، مهر و تسبیح |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۵۱۱ |
| تابلوی خوش‌آمد به شهر | |
| مشهد، شهر بهشت | |
 مشهد
روی نقشه ایران
۳۶°۱۱′ شمالی ۵۹°۲۲′ شرقی / ۳۶.۱۸° شمالی ۵۹.۳۶° شرقی |
|
شهر مشهد، مرکز استان خراسان رضوی، با مساحت تقریبی ۲۰۴ کیلومتر مربع، در شمال شرق ایران و در طول جغرافیایی ۵۹ درجه و ۱۵ دقیقه تا ۶۰ درجه و ۳۶ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۸ دقیقه و در حوضه آبریز کشف رود، بین رشته کوه‌های بینالود و هزار مسجد واقع است. ارتفاع شهر از سطح دریا ۹۸۵ متر و فاصله آن از تهران ۹۶۶ کیلومتر است.
تاریخ حوضه‌ی رودخانه‌ی کشف‌رود، که شهر مشهد در آن قرار دارد، به خاطر شرایط مناسب طبیعی، از پیش از اسلام به عنوان یکی از مناطق مورد توجه برای سکونت در خراسان به حساب می‌آمد. این منطقه ابتدا مسکن اقوام غیرآریائی بود. در داستان‌های ملی ایران بنای اصلی شهر توس را به جمشید و تجدید بنای آن را به توس، پهلوان و سپهسالار ایرانی نسبت می‌دهند. توس در زمان خلافت عثمان به‌طور کامل توسط اعراب فتح شد. در دوره‌ی اسلامی این منطقه بخشی از ولایت توس به مرکزیت شهر تابران بود که آبادی‌های سناباد و نوقان که بخشی از مشهد کنونی هستند را نیز در بر می‌گرفت. در دوران حکومت هارون عباسی، حمید بن قحطبه طائی والی خراسان بود که کاخی در باغی واقع در ۱٫۵ کیلومتری سناباد داشت. در بهار سال ۱۹۳ هجری قمری، هارون که برای سرکوب شورشی عازم سمرقند بود، در نوقان بیمار شد و بنا به وصیتش او را در آن باغ دفن کردند. چند سال بعد در دوران خلافت مامون، در ۲۰۲ هجری قمری، امام رضا که پس از یک سال اقامت در مرو عازم بغداد بود، در منزل امیر سناباد مسموم شد و مامون پیکر او را نزدیک قبر هارون به خاک سپرد. از آن پس آن نقطه «مشهد الرضا» به معنی «محل شهادت رضا» و به اختصار مشهد نام گرفت. پس از حمله‌ی مغولان مردم شهر ویران‌شده‌ی توس به مشهد مهاجرت کردند و شهر توسعه پیدا کرد. مشهد در زمان حکومت نادرشاه افشار به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد.
گردشگری پیشینه‌ی بیشتر آثار تاریخی در این شهر از قرن ۸ هجری فراتر نمی‌رود. از آن‌جمله می‌توان به مسجد گوهرشاد، میل اخنگان،مسجد ملاحیدر – مشهد مسجد هفتاد و دو تن، گنبد خشتی و مصلی طرق اشاره کرد. از شهر تاریخی توس تنها یک بنا با نام گنبد هارونیه برجا مانده‌است. بازه هور نیز از قدیمی‌ترین بناهای موجود در محدوده‌ی شهر است که زمان ساخته‌شدنش را قرن سوم میلادی تخمین می‌زنند. آرامگاه افرادی چون نادرشاه و فردوسی و نیز مدارسی چون عباسقلی خان از دیگر آثار تاریخی موجود در شهر است. ییلاقات اطراف مشهد، به خصوص شاندیز و طرقبه، زشک، نغندر، جاغرق، کوهسنگی، پارک جنگلی وکیل‌آباد و بوستان ملت و آبشار اخلمد از جمله‌ی مکان‌های تفریحی مورد توجه گردشگران هستند.
صنایع مشهد صنایع غذایی، نساجی، شیمیایی و کانی غیرفلزی و صنایع قطعه سازی وفولاد کشاورزی از عمده‌ترین صنایع مشهد محسوب می‌شوند.مشهد دومین قطب تولید خودرو در ایران میباشد.
مراکز تجاری شهر از مراکز بزرگ تجاری این شهر می‌توان به زیست‌خاور، الماس شرق، پروما، تابان، کیان و بازار رضا اشاره کرد. به دلیل وجود جاذبه‌های فراوان تاریخی-مذهبی و فرهنگی در مشهد، درحال حاضر نیمی از هتل‌ها و هتل‌آپارتمان‌های ایران در شهر مشهد قرار دارند.نمایشگاه بین‌اللملی مشهد امروزه بعنوان بزرگترین وفعالترین نمایشگاه بین‌المللی تجاری در ایران بعد از نمایشگاه بین‌المللی تجاری تهران فعالیت می‌کند. مشهد بعلت هم‌جواری با کشورهای آسیای میانه و موقعیت صنعتی سالانه میزبان ده‌ها نمایشگاه بین‌المللی است. در حال حاضر مدیریت سایت رسمی نمایشگاه‌های ایران بعهده نمایشگاه مشهد میباشد.
فرهنگ
نشریات مهم مشهد عبارت‌اند از روزنامه خراسان و روزنامه قدس که در سطح کشوری منتشر می‌شوند، و هفته‌نامه‌ی شهرآرا که مخصوص شهر مشهد است.
|
هنرمندان 
