مقام معظم رهبری، دهه چهارم انقلاب را دهه عدالت و پيشرفت معرفي كرده‌اند و در سخنراني‌هاي متعدد خود نيز تأكيد ويژه‌اي بر فعاليت‌هاي علمي و حركت‌هاي دانش بنيان دارند، شما به عنوان رئیس بسیج علمی نقش بسیج در گام برداشتن در این زمینه را چطور ارزیابي مي‌كنيد؟!
اگر امام خامنه‌ای دهه چهارم را دهه عدالت و پیشرفت نامیدند، اگر اساس اقتدار نظام را در پرتو اقتدار علمی و پیشرفت علمی کشور می‌دانند و اگر بسیج برای پر كردن تمام خلأهای نظام است، اگر بسیج به عنوان امتداد مردمي همه ساختار‌هاي حاكميتي نظام كه عهده‌دار ساماندهي آحاد جامعه براي پيشبرد اهداف اسلام و انقلاب است و وظیفه به ثمر رساندن مسايل مهم را بر عهده دارد، پس در فراهم كردن سازوکارهای بزرگ یک حرکت جهادی و علمی انتظار می‌رود که بسیج و بسیجی پیشاپیش این حرکت باشد.
طبعاً هر حرکت بزرگ نیازمند یک سازوکار و یک قرارگاه هماهنگ‌سازی فعالیت‌های بزرگ است و اگر دفاع مقدس و بسیج هر پایگاه خود را در مسجد، مدرسه، وزارتخانه، به شهر، روستا و دانشگاه و بازار تبدیل و به فرصتی برای انتقال فرهنگ جبهه و به کارگیری از آن فرصت برای جهاد و دفاع امنیتی بود، امروز هم جهاد علمی بسیج باید سازوکارهای لازم را در اختیار بگیرد. برای همین امروز هم لازم است تا در مراكز تحقیقاتی در اجرای پروژه‌های عمیق و سطح بالای علمی همان احساس حرکت‌های جهادی و ایثارگرانه ایجاد شود تا با خستگی‌ناپذیری، سختی‌های اجرای کارها و فعالیت‌های مهم قابل عمل شود.
یکی از راهکارهای مبارزه با جنگ نرم دشمن، شناخت ابزار آن است. به نظر شما کرسی‌های آزاداندیشی به عنوان يك ابزار چه تأثیري در جنگ نرم خواهد داشت؟
امروز دانشمند ما اگر بداند که در شرایطی به فعالیت علمی می‌پردازد که تمام پیرامونش را دشمن محاصره کرده تا یک ایرانی امکان ثبت قله‌های علم را پیدا نکند، خود را در اين نبرد سهيم مي‌بيند. اينكه دشمن، امروز به هر طریقی که شده استعداد‌های برتر ما را شناسایی می‌کند و آنها را به سمت خود جذب می‌نماید، یکی از جلوه‌های جنگ نرم است.
هرچه دشمن بتواند از خانواده و کاروان انقلاب افرادی را جدا كند، طبعاً در تضعیف یک حرکت بزرگ علمی تأثيرگذار خواهد شد. بنابراین امروز فراهم‌سازی فضای فعالیت برای نخبگان و اندیشمندان و دلگرم کردن افراد مستعد نخبه و دانشمند، برای اثرگذاری در حرکت علمی کشور یک وظیفه مهم تلقی می‌شود.
بنابراین بسیج هم برای حرکت به سامان و فعالیت‌های هماهنگ اقشار دانشور که اصطلاحاً بسیج اساتید، بسیج پزشکان، بسیج مهندسین، بسیج دانشجويی، بسیج طلاب، بسیج دانش‌آموزی و فرهنگیان ناميده مي‌شوند، قرارگاهی را به پا کرده است تا در قالب خوشه‌های تالی، فضای بسیج به فضای گفتمان علمی، توانمندسازی استعدادها و پرورش نخبگان انقلابی تبديل شود. برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها یکی از راه‌های شناخت و مبارزه با آن است.
اگر امروز هر حرکتی در کشور موجبات دلسردی در حرکت علمی یا در کاهش انگیزه‌های جوانان خلاق و با نشاط علمی ما ایجاد كند، اینگونه حرکت‌ها را باید مشکوک و در راستای اهداف دشمن تلقی كرد، بدین منظور بسیج آماده است که هر سنگی و مانعی در راه تأثيرگذاری جوانان خلاق این سرزمین باشد، پیگیری و برطرف كند و امروز بر مدیران جامعه ما وظیفه است که با رفع موانع و با جرئت و شجاعت، فضای شکوفایی جوانان را فراهم كنند. هر کسی امروز به دلسردی نیروهای علمی کشور اقدام كند، قطعاً در زمین دشمن بازی کرده است.
با توجه به اينكه اساتيد مخالف با نظام جمهوري اسلامي، مانع تحول در دانشگاه‌ها بوده‌اند و بسيج علمي (اساتيد) و بسيج دانشجويي
بايد جلودار تحول در علوم انساني و برگزاري كرسي‌هاي آزادانديشي باشند، شما براي اجابت اين مطالبه نظام چه كرده‌ايد؟
موضوع تحول در علوم انسانی و برگزاري كرسي‌هاي آزادانديشي از اولویت‌های برنامه‌ای سازمان بسیج اساتید بوده است و در این رابطه ایجاد پژوهشکده‌های مجازی در حوزه‌های جامعه‌شناسی، علوم سیاسی، مدیریت، روانشناسی، تربیت و نظایر آن را بر عهده دارد. برگزاری کرسی‌های نظریه‌پردازی، برگزاری همایش‌های تخصصی و ایجاد حلقه‌های علمی، بخشی از برنامه‌های گسترده بسیج اساتید در سال‌هاي آغازين دهه پیشرفت و عدالت است.
البته برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی، ایجاد مراکز هدایت و حمایت از تحقیقات کاربردی، حمایت از توانمندسازی پژوهشی بسیجیان و برگزاری جشنواره‌های تجلیل از برگزیدگان و پیشتازان حرکت‌های علمی در بین دانشجویان، بخشی از محور‌های مورد توجه در بسیج دانشجويي است اما بسيج اساتيد در بخش برگزاري كرسي‌هاي آزادانديشي بايد بيش از اين فعال شود كه انشاء‌الله مي‌شود.
چه وظایفی بر عهده سازمان بسیج علمی قرار داده شده است؟!
تبدیل گفتمان غالب جامعه به گفتمان علم و فناوری نیازمند فرهنگ‌سازی است. بنابراین مجموعه برنامه علمی بسیج جهت همه لایه‌های سنی و تحصیلاتی و قشری پیش‌بینی و تدبیر شده است. برای پرورش خلاق و استعدادپروری در خانواده‌ها، طرح خانواده خلاق مرحله آزمایشی خود را سپری می‌کند و در این طرح ۱۰ مسجد (به صورت آزمایشی ) از نواحی مختلف تهران از شمالی‌ترین در شهرک قدس تا جنوبی‌ترین نقاط در میدان شوش و شرق و غرب تهران، فضای پرورش خلاق فراهم شده است و در حال حاضر، بیش از ۵۰۰ نونهال در این طرح‌ها در حال آموزش و فراگیری هستند. جمعی از این نونهالان امروزه به مرحله ثبت اختراع رسیده‌اند.
در سطوح دانش‌آموزی شناسایی استعدادها به ویژه در مناطق کم‌برخوردار، محور فعالیت بسیج دانش‌آموزی است که در قالب آیه‌های تمدن فعالیت می‌كنيم. در سطوح آماتور، ایجاد مراکز رشد خلاقیت و نوآوری در سراسر کشور در حال اجرا است و در هر نقطه از کشور که ظرفیت خلاق و صاحبان ایده بیش از فرصت‌های رشد دولتی و مراکز موجود باشد، بسیج با اتکا بر توان مردمی، در صورت اختصاص فضا، نسبت به توسعه این مراکز اقدام خواهند كرد.
در این مراکز ایده‌های خلاقانه جهت تبدیل به پدیده مورد حمایت‌های علمی، مالی و حقوقی قرار می‌گیرد. طرح‌های موفق مراکز رشد از طریق مرکز هدایت و حمایت فناوران به منظور دستیابی به فرصت‌هایی تجاری‌سازی مورد حمایت قرار خواهد گرفت و محصولات خلاقانه مبتکران، پژوهشگران و مخترعان می‌تواند از طریق فن بازارهای موضوعی بسیج (محلی برای ارائه ابتکارات و اختراعات) به شکل موضوعی ارائه شود.
اين ابتكارات به جامعه هدف و کاربران و صاحبان صنایع و سرمایه‌گذاران معرفی خواهد شد. همانطور که حضرت آقا هم فرمودند: «مسئله تجاري‌سازي بسيار مهم است. يافته‌هاي علمي و صنعتي بايد بتوانند در کشور توليد ثروت کنند.
دانش، منشأ توليد ثروت است؛ البته به شکل صحيح و نجيبانه آن؛ نه آنچنان که دنياي غرب از دانش براي تحصيل ثروت استفاده کرد.» در سطوح دانشجويی ایجاد مراکز هدایت و حمایت از تحقیقات و توسعه نوآوری دانشجويی در تمام عرصه‌های اولویت‌دار کشور، مورد حمایت سازمان بسیج علمی قرار می‌گیرد. در حوزه‌های نظری و راهبردی، امروز پژوهشکده‌های مجازی بسیج، در حال توسعه هستند.
پژوهشکده‌های مجازی فارغ از محدودیت‌های استانی یا دانشگاهی اساتید، صاحبنظران و محققان هم رشته را در قالب کانون‌های تفکر موضوعی سازمان‌دهی می‌کنند تا با رصد عرصه‌های دانش و بررسی وضعیت کشور و فاصله آن تا افق‌های پیش‌بینی شده در سند چشم‌انداز نظام جمهوری اسلامی و محور‌های جامعه علمی کشور ایفای نقش كنند.
اين وظايف در بحث تحول در علوم انسانی و كرسي‌هاي آزادانديشي چيست و اساساً چرا ضرورت تحول در اين عرصه احساس مي‌شود؟
عمدتاً دانش ما در عرصه‌های فنی، مهندسی، علوم پایه و کشاورزی متکی به دانش جهانی است. حرکتی که از انقلاب صنعتی در چهره جدید آغاز شده و امروز با همت کارشناسان و صاحبنظران در سراسر جهان روز به روز بر سرعت آن افزوده می‌شود، اما آنچه مبنای اصلی حرکت‌ها و مدیریت در عرصه‌های صنعتی، پزشکی و علوم پایه در جهان حاکم است، ایدئولوژی و تفکر حاکم بر جریانات علمی است. اگر تفکر بر اصالت مادیگرایی مبتني باشد، سعادت انسان به گونه‌ای تعبیر می‌شود و بهره‌مندی حداکثر از مادیات هرگونه وسیله‌ای را توجیه می‌کند و آثار آن همین خواهد شد که جمعی حاکم بر منابع جهانی کشورهای دیگر را به اشکال مختلف تحت سیطره و به اسارت درمی‌آورد. برای دستیابی به منابع نفت خاورمیانه همه علوم و فنون و توانمندی‌ها را به خدمت می‌گیرد و قتل و غارت و جنگ در کشورهای مظلوم منطقه را قابل توجیه می‌کند تا یک قدرت مستکبر بتواند به همه منابع سلطه داشته باشد. همین مسئله اساس بسیاری از جنگ‌ها در مناطق مختلف جهان است.
پس آنچه به سایر علوم جهت می‌دهد و قله‌ها را تعریف می‌کند و راه‌ها را نشان می‌دهد، ایدئولوژی است که منبعث از جهان‌بینی و به عبارت دیگر همان علوم انسانی است. از این رو است که اگر همه دانش‌ها و تکنولوژی‌ها حاصل شود اما رویکرد انسانی و الهی نباشد، باز هم سعادت مطلوب بشر به را همراه نخواهد داشت.
به همین جهت است که بارها و بارها امام خامنه‌ای عزیز بر اهمیت تحول در علوم انسانی و برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی تأكيد داشته‌اند کرسی‌های آزاداندیشی باعث تقویت علوم انسانی خواهد شد. دین اسلام با اتکا بر فقه غنی و مبانی پویای اجتهادی در تشیع، مهم‌ترین سرمایه برای استخراج مبانی علوم انسانی است.
اگر دانشمندان ما در عرصه‌های مختلف علوم انسانی، راهبردها و راهکارهای مبتنی بر فرهنگ قرآنی
را استخراج و از آن دستورالعمل‌های زندگی امروز انسان را تدوین كنند، علاوه بر اینکه نظریه‌های جدیدي در عالم حاکمیت تفکر مادی ارائه خواهند كرد، سعادت واقعی بشر را هم تضمین خواهند کرد.
طبعاً بسیجیان فعال در عرصه‌های علم نیز باید پیشتاز این محور در فتح قله‌ها باشند و سازمان بسیج مستضعفین نیز سازوکارهای لازم را برای این حرکت الهی فراهم كرده است. امید است كه مسئولان و مدیران حرکت علمی کشور با فراهم‌سازی زمینه‌های حضور اثر بخش دانشمندان بسیجی، این حرکت‌ها را تأثيرگذارتر كنند.
متأسفانه بيشتر منابع آموزش علوم انسانی در دانشگاه‌ها و حتي دبيرستان‌ها از کتاب‌های غربی ترجمه شده و حامل فرهنگ غرب است. برای مقابله با رسوخ بي‌رويه تفكر غربی که روزی خود از منابع و آثار ارزشمند مسلمانان بهره مي‌‌بردند، چه بايدکرد؟
ابتدا لازم به ذکر است که علوم انسانی امروز غرب امتحان خود را در عرصه‌های مختلف سیاسی، جامعه‌شناسی و اقتصاد پس داده است. اگر امروز مشکلات اقتصادی گریبانگیر غرب شده و بانک‌های متعدد طی یک دهه گذشته مسیر ورشکستگی را طی كرده‌اند و اگر بحران‌های سیاسی امروز در سراسر جهان، حتی دامن غرب را نیز گرفته و اگر مدیریت علمی غرب به ویژه امریکا او را در بحران‌های افغانستان، عراق و بسیاری کشورهای پیرامون مرزی ما، زمین‌گیر کرده است، به دليل ناکارآمدی علوم انسانی غرب است.
بیداری امروز نسبت به اين ناكارآمدي، مانع بزرگی برسر راه استثمار و بهره‌کشی قدرت‌های بزرگ از ملت‌‌هاست. در چنین شرایطی آیا شایسته است همان اصول اقتصاد، جامعه‌شناسی و علوم سیاسی غرب، مبنا و محور آموزشی دانشجویان ما در حوزه‌های علوم انسانی قرار گیرد؟! آیا نسخه روان‌شناس غرب که به اصالت روح اعتقادی ندارد می‌تواند نسخه تربیتی و آرامش‌‌بخش برای نیازمندی‌های روحی و روانی مسلمانی قرار گیرد که به فطرت و اصالت روح اعتقاد دارد؟! همه این آثار و مکتوبات بنا به نیازهای داخلی غرب تهیه و تدوین شده است که منشأ آن تفکرات مادی است.
بنابراین به عنوان یک حرکت جهادی، بر اندیشمندان مسلمان است که تحول در علوم انسانی را جدی گرفته و در تولید محتوای علوم انسانی مبتنی بر فرهنگ غنی اسلام همت گمارند و دانش حاصل را به عنوان ارمغان به جامعه بشری ارائه كنند.
مهم‌ترین نکته‌ای که باید مورد توجه مسئولان حرکت علمی در کشور و وزارتخانه‌هاي ذی‌ربط قرار بگیرد، این است که هر حرکتی مبتنی بر توان ملی و پای کار آمدن آحاد جامعه باشد، می‌توان موفقیت آن را شاهد بود. جنگ تحمیلی تنها نمونه‌ای از همت و عزم عمومی برای دستیابی به آرمان‌های بزرگ است.
امروز نیز بسیج تکلیف خود را جهت کمک به ترویج گفتمان پیشرفت علم، جنبش نرم‌افزاری و نهضت تولید علم، کمک به تحقق اهداف سند چشم‌انداز در بعد علمی و فناوري، کمک به تحقق مرجعیت علمی ایران در جهان می‌داند و عهده‌دار تکالیف هیچ یک از دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی در این عرصه نمی‌داند، اما خود را موظف به یاری دستگاه‌های مسئول برای دستیابی به این اهداف می‌داند و امیدوار است که همین رویکرد در نواحی نهاد‌های حاکمیتی علم در کشور زمینه‌ساز پیشرفت و تحول علمی شود.
برگرديم به برنامه‌ها و ساختار بسيج اساتيد. چه تقسیم‌بندی‌هايي در برنامه‌های سازمان بسیج علمی و زير‌شاخه‌هايش تعریف شده است؟
مجموعه برنامه‌های علمی بسیج، در قالب اقشار متناسب اجرایی می‌شود و سازمان بسیج علمی، وظیفه پشتیبانی، هدایت، حمایت و نظارت بر اجرای برنامه‌های علمی در اقشار دانشور را بر عهده دارد.
همچنين ایجاد پژوهشکده‌های مجازی در حوزه‌های راهبردی فنی مهندسی از اولویت‌های بسیج مهندسین و پژوهشکده‌های مجازی راهبردی در حوزه سلامت بر عهده بسیج جامعه پزشکی است. در حال حاضر تعدادی از این پژوهشکده‌ها حرکت علمی خود را آغاز كرده‌اند و امید است با اقبال علمی کشور، بسیج بتواند فرصت‌ساز توسعه حرکت علمی کشور شود. در حوزه حجاب و عفاف و حقوق زن و خانواده پژوهشکده‌هایی توسط بسیج زنان فعال شده و در این مسیر پیشتازی می‌کنند. بسیج حقوقدانان نیز به منظور فعالیت در حوزه‌های حقوق بشر، حقوق شهروندی، حقوق جزایی، محور ساماندهی به فعاليت‌هاي حقوقدانان بسیجی است.
بسیج ورزشکاران نیز به منظور غنای علمی در حرکت‌های گسترده ورزشی در بین جوانان، بهترین صاحبنظران علمی در عرصه ورزش را به همکاری در پژوهشکده مجازی ورزش فرامی‌خواند که امید است روزنامه جوان که هميشه پیشتاز انگیزه‌بخشی به جوانان در راستای پاسداری از ارزش‌های انقلاب است بتواند با اختصاص صفحاتی به فعالیت‌های علمی بسیج نسبت به معرفی هر یک از واحد‌های مورد اشاره اقدام كند.
مسئله‌اي كه ما درباره‌اش نپرسيديم اما گفتنش لازم است را بفرماييد.
در حال حاضر بسیج علمی که به عنوان یک سازمان نخبه پرور مورد تأكيد معاونت علمی ریاست محترم جمهور فعالیت مي‌كند، در فهرست سازمان‌های حامی علم و فناوري، همچون پارک‌های علم و فناوري قرار دارد و مبتكران و نخبگان سراسر کشور، می‌توانند با انتخاب سازمان بسیج علمی به عنوان سازمان حامی از منابع بنیاد ملی نخبگان نیز بهره‌مند شوند.
کارگروه‌های تخصصی این سازمان در حوزه‌های عمران، مکانیک، برق و الکترونیک، پزشکی و زیست فناوري شیمی، ریاضی، ای‌تی و فیزیک علاوه بر ایفای نقش کارشناسی در بررسی طرح‌های مخترعان مبتکران و نوآوران، به عنوان کارشناس بررسی جهت سازمان ثبت اختراعات و مالکیت معنوی نیز همکاری صمیمانه‌ای را ارائه می‌كنند.
فناوران و مبتکران می‌توانند با مراجعه به دفاتر سازمان بسیج علمی در تمامی استان‌ها یا معاون علمی در تمامي اقشار بسیج یا از طریق سایت www. basijelmi. ir ارتباط برقرار كرده و از کارهای جاری بهره‌مند شوند. امید است بسیجیان همچنان پیشتاز حرکت‌های علم و فناوري در کشور باشند. متأسفانه بسیاری از دستگاه‌های مرتبط در این مسیر با تصور اینکه بسيج رقیب آنهاست با ما همکاری لازم را انجام نمی‌دهند، اما بسیج خود را موظف به یاری رساندن می‌داند و ما هم در عوض انتظار یاری بیشتری از سازمان‌ها داریم.
چنگ نرم 
