شهربازی به فضایی اطلاق می شود که مجموعه ای از دستگاه های سرگرمی به منظور فراهم کردن اوقات تفریح را برای گروه زیادی از مردم به طور هم زمان و در کنار هم فراهم می کند. بیشتر شهربازی ها دارای زمین های بازی ساده و متعددی هستند که برای گروه های سنی اعم از کودکان، نوجوانان و بزرگسالان در نظر گرفته شده است. به طور کلی شهربازی ها در دو مکان باز و مکان های سرپوشیده ساخته می شود.
پدیده شهرنشینی که در سال های اخیر شاهد رشد و گسترش آن در جهان و ایران بوده ایم، باعث تغییر در نوع تفریح و گذراندن اوقات فراغت شهرنشینان گردیده به طوری که مردم در گذشته برای گذراندن اوقات تفریح و فراغت خود به باغ ها و زمین های کشاورزی خود پناه می بردند ولی امروزه باغ ها جای خود را به پارک ها، بوستان ها و شهربازی ها داده اند. شهربازی ها که در داخل پارک ها و بوستان ها ساخته می شوند محل مناسبی برای تفریح تمامی گروه سنی از کودک تا بزرگسال است.
اولین نمونه شهربازی در ایران در پارک شهر سنگلج تهران ساخته شد که بعدها در آن دستگاه های سرگرمی چون: تاب، سرسره، الاکنگ و لاتاری به عنوان «گاردن پارتی» مستقر شد. این پارک سرسبز دارای استخر بزرگی بود که مردم در کنار این استخر مشغول تماشای برنامه دوچرخه سواری و اکروبات بازی می شدند و بعضی اوقات هم گروه مزیک ارتش برای سرگرمی مردم در مقابل استخر برنامه اجرا می کرد و مزیک می نواخت. از دیگر پارک های قدیمی ایران می توان به : «فان فان» در حوالی میدان ونک، پارک جلالیه یعنی لاله، پارک ساعی و پارک ملت نام برد.

شهربازی ارم در تهران
مجموعه شهربازی ارم در پارک ارم ساخته شده است. پارک ارم در ۵ کیلومتری بزرگراه تهران- کرج واقع شده است. این پارک دارای ۲ شهربازی با بیش از ۱۲۰ دستگاه متنوع تفریحی است که حدود ۳ هکتار از زمین پارک ارم را به خود اختصاص داده است. تجهیزات و وسایل بازی شهربازی ارم عبارتند از: فلیپر، کاترپیلار، کشتی امیر، چرخ وفلک، بشقاب پرنده، ترن کودک، موتور پرشی کودک، تشک بادی، پاراتاور، سورتمه، قوی گردان، اسب گردان، فایربال، ترن هوایی،آکروجت، کشتی سبای کودک، سفینه طوفان، مه نورد، ماشین برقی کودکان، رالی کودکان، یورو بانجی، دیوار مرگ، هلیکوپتر، مونوریل، آبشار، تونل وحشت، طوفان الکترونیکی، دارت کامپیوتری، رالی آسفالت و سالتو.
باید اشاره کرد از آنجا که پارک ارم به عنوان مجموعه ی فرهنگی شناخته می شود، سرویس های ویژه ای برای آموزش و پرورش دارد که دانش آموزان می توانند با ۷۰ درصد تخفیف از اردوهای یک روزه آن استفاده کنند. این پارک، در روزهای عادی هفته از ساعت ۱۷ بعدازظهر تا نیمه شب و در روزهای تعطیل از ۱۰ صبح تا نیمه شب دایر است.
 

شهربازی اصفهان (بزرگترین شهر بازی خاورمیانه به زودی افتتاح میگردد)

معاون معماري و شهرسازي شهرداري اصفهان گفت: به گفته چيني ها شهربازي شهر اصفهان بزرگترين شهر بازي خاورميانه است.

دریاچه های مصنوعی هر چند با هدف ذخیره سازی آب، تولید برق و یا کنترل سیلاب، تغذیه سفره های آب زیرزمینی، احداث می شود اما ممکن است برای اهداف دیگری چون: ایجاد فضاهای توریستی، تفریحی، ورزشی، ماهیگیری، جلب توریست و گردشگر، کمک به رشد اقتصادی مناطق و نیز پاسخ به نیازهای طبیعت دوستی مردم ساخته شود.
به عقیده کارشناسان شهری و محیط زیست، ایجاد دریاچه های مصنوعی در کلان شهرها نه تنها به جذب گردشگران کمک می کند، بلکه می تواند تاثیر به سزایی در لطافت و تمیزی هوا داشته باشد و از آلودگی آن بکاهد. به باور این کارشناسان؛ ساخت دریاچه های مصنوعی موجب افزایش سرانه فضاهای سبز، به منظور تفریح و گردشگری می شود و می توان در این آبگیرهای مصنوعی موجودات آبزی پرورش داد که این عمل خود باعث ایجاد زمینه آشنایی مردم به ویژه کودکان با این نوع از گونه های جانوری می شود.

دریاچه چیتگر

دریاچه چیتگر، بزرگترین دریاچه مصنوعی کشور است که در فضایی به مساحت حدود ۱۴۰ هکتار، در شمال پارک جنگلی چیتگر در محدوده شمال غرب تهران ساخته شده است. تاریخ طرح ساخت این دریاچه به سال ۱۳۴۷ می رسد، اما با بروز برخی مشکلات و مسائل، ساخت آن به تعویق افتاد تا این که طرح ساخت دریاچه چیتگر در برنامه جامع دوم و سوم مطرح شد و بالاخره در سال ۸۹، عملیات اجرایی آن آغاز شد.
منبع اصلی تامین آب دریاچه چیتگر، رودخانه کن است که بند و حوضچه آبگیر آن در شمال شرق دهکده المپیک در رودخانه کن و کانال انتقال اب به دریاچه چیتگر است. رودخانه کن با طولی حدود ۳۳ کیلومتر، از کوه های توچال سرچشمه می گیرد و پس از عبور از تهران در جنوب تهران خشک می شود. به گفته کارشناسان مسایل محیط زیست؛ ایجاد دریاچه های مصنوعی علاوه بر این که می تواند جاذبه های بصری برای مخاطبان و شهروندان دلزده از آلودگی های هوا و ترافیک و مشکلات شهری باشد، می تواند به تغذيه سفره‌ آب‌هاي زيرزميني، تلطيف هواي منطقه و حوزه غرب تهران و ایجاد آرامش‌رواني مردم با مشاهده مناظر زيبا، کمک کند.
 

دریاچه فشافویه
دریاچه فشافویه، با مساحتی حدود ۷ هکتار در جنوب تهران و در ۱۸ کیلومتری اتوبان تهران- قم در مسیر فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) واقع شده است. این دریاچه مصنوعی متعلق به منطقه شهرری و حسن آباد تهران است.
ساخت دریاچه مصنوعی فشافویه از سال ۱۳۸۵ آغاز شد و در سال ۱۳۸۶ دریاچه آماده بهره برداری شد. در ابتدا مردم با وسایل تفریحی همچون جت اسکی های شخصی خود از دریاچه استفاده می کردند. اما این شرایط مدت زمان طولانی طول نکشید و حدود یک سال بعد یعنی در اسفند سال ۱۳۸۷ شرکت آب اسکی فشافویه تاسیس شد و امکاناتی برای تفریحات آبی در دریاچه در فشافویه مستقر کرد. در حال حاضر دریاچه فشافویه دارای تمام امکانات تفریحی سواحل کیش، قشم، ترکیه و امارات است. از امکانات این دریاچه می توان: اسکی روی آب، جت اسکی با قدرت ۱۵۰۰ سی سی، قایق سواری با قایق های شاتل، دونات و بنانا، کایاک سواری، موتورهای چهارچرخ، پیست اتومبیل رانی، پینت بال، سوارکاری و تفریحات ورزشی و مهیج را نام برد.
دریاچه فشافویه در روزهای عادی هفته، روزانه پذیرای ۳۰۰ مراجعه کننده است. اما این تعداد در روزهای تعطیل و یا آخر هفته به ۱۵۰۰ نفر نیز می رسد. تفریح های موجود در این دریاچه فقط مختص فصل بهار و تابستان نمی شود بلکه در فصل پاییز و زمستان نیز دارای امکانات تفریحی مناسبی است و در این فصل باید از فضاهای سر پوشیده این مجموعه استفاده کرد.
 

اسکی یک کلمه ی ایسلندی است و به معنای «کفش برف» می باشد. این ورزش که امروزه یک نوع ورزش زمستانی محسوب می شود در گذشته یکی از روش های مسافرتی بشر به شمار می رفت. به اعتقاد برخی از مورخان تاریخ پیدایش اسکی به دوران سنگی بر می گردد و حتی نقاشی های برجای مانده بشر را در حال اسکی کردن نشان می دهد.
براساس اسناد و حجاری های برجای مانده، اولین چوب های اسکی که از استخوان حیوانات ساخته می شد به شکل چهار چوب های خمیده ای بودند که به وسیله تسمه چرمی به پا متصل می شدند. با گذشت زمان هنوز هم در برخی از سرزمین های کوهستانی و برفگیر جهان، همچون مناطق قطب شمال، کانادا، ایسلند، نروژ و غیره، اهالی بومی زمانی که برای شکار، مسافرت و یا حتی برای خرید کالا و دیگر امور روزانه خود از منزل بیرون می آیند مجبور به استفاده از چوب اسکی می باشند.
امروزه، نه تنها، اسکی به عنوان روشی برای تردد و انجام امور روزمره عده ای از اهالی مناطق کوهستانی و سردسیر جهان محسوب می شود، بلکه شامل چند گروه از رشته های ورزشی نیز است که ورزشکاران در این رشته های ورزشی، تخته ایی با اشکال مختلف را به پای خود می بندند تا بتوانند در سطوح مختلف زمین سر بخورند. به طور کلی اسکی به عنوان یک ورزش، برای اولین بار در کشور نروژ و در شهر مورگدال نروژ که به عنوان مهد ورزش اسکی شهرت دارد، شروع شد و علت آن برف گیر بودن این منطقه در مدت زمان طولانی می باشد.
اسکی به طور کلی به دو دسته اصلی «آلپاین» و «اسنوبرد» تقسیم می شود و به مناطقی که برای ورزش های اسکی و سایر ورزش های زمستانی اختصاص داده می شود، «پیست های اسکی» گفته می شود.
کشور ایران نیز به دلیل داشتن ارتفاعات البرز و زاگرس و نیز کوه های مرتفع سبلان و سهند، دارای پیست های اسکی در دامنه این کوه ها است. تعداد پیست های بین المللی ایران ۱۳ پیست می باشد که عبارتند از: پیست بین المللی دیزین، پیست اسکی شمشک، پیست توچال، پیست دربندسر، پیست اسکی آبعلی، پیست اسکی سهند تبریز، پیست اسکی چلگرد در شهرستان شهر کرد، پیست اسکی بیجار در استان کردستان، پیست اسکی کاکان در استان کهگیلویه و بویراحمد، پیست اسکی خوشاکو در ارومیه، پیست اسکی پولاد کف یا سپیدان در استان فارس و پیست اسکی آلوارس در اردبیل. بررسی وضعیت این پیست ها و معرفی آنان می تواند راهی جهت آشنایی گردشگران و ورزشکاران داخلی و خارجی باشد.

پیست اسکی دیزین
پیست اسکی دیزین یکی از مهم ترین و اولین پیست اسکی ایران در استان های تهران و البرز است که مورد تایید فدراسیون جهانی اسکی برای برگزاری مسابقات رسمی می باشد. این پیست در کوه های البرز و در ۵۰ کیلومتری تهران و ۸۵ کیلومتری محور کرج- چالوس واقع شده است.
پیست بین المللی دیزین با وسعتی حدود ۵۵۰ هکتار، در سال ۱۳۴۲ توسط یک گروه آلمانی شناسایی شد و سپس بین سال های ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۵ فدراسیون اسکی، زیرساخت ها و احداث این مجموعه بین المللی را آماده کرد و ساخت هتل های و مجموعه های مختلف تا سال ۱۳۴۷ طول کشید. اولین دستگاه های بالابر در دیزین در سال ۱۳۴۸ نصب گردید.
در سال ۱۳۵۴ بهره برداری از این مجموعه به صورت برگزاری مسابقات مختلف جهانی، ملی و کشوری آغاز شد.
در حال حاضر پیست اسکی دیزین دارای ۴ تله کابین شاله، قله، دره و چمن، ۲ تله سیژ قله و چمن، ۷ تله اسکی بشقابی شامل: دوبل مایر، سی چال، گوزنی، پشت ویل، مبتدی و چمن و 1 تله اسکی چکشی می باشد. از دیگر پیست های دیزین می توان به پیست اسنو پارک، پیست یو، پیست مبتدی و پیست چمن اشاره کرد. علاوه بر این امکانات؛ امکانات دیگر موجود در این پیست عبارتند از: ۲ هتل، ۱۹ کلبه، ۵ رستوران و مدرسه اسکی.
بهترین زمان فصل اسکی در دیزین از اوایل آذرماه تا اواخر اردیبهشت ماه است. با این حال فعالیت های پیست دیزین محدود به فصل زمستان نیست بلکه در فصل تابستان نیز علاقمندان می تواند به فعالیت اسکی روی چمن بپردازند. این پیست در فصل بهار و تابستان به علت وجود پیست اسکی چمن برنامه های آموزشی، تمرین و مسابقات در سطح استان، کشور و میزبانی رقابت های بین المللی، آسیایی و جهانی را برعهده دارد و همه ساله در این منطقه شاهد برگزاری مسابقات جهانی اسکی روی چمن هستیم. وسعت پیست اسکی روی چمن دیزین حدود ۶۵۰ متر است
همچنین؛ در مناطق دیگر دیزین می توان به فعالیت هایی چون دوچرخه سواری کوهستانی، تیراندازی با کمان و کایت سواری پرداخت.

 

پیست اسکی شمشک
پیست اسکی شمشک، دومین پیست اسکی بزرگ ایران است که در ۵۷ کیلومتری شمال شرق تهران و در نزدیکی روستای شمشک از توابع رودبار قصران شهرستان شمیرانات واقع شده است. این پیست بعد از پیست دیزین دومین پیست بین المللی ایران به شمار می آید. در سال ۱۳۳۷ پس از نصب امکاناتی چون: ۲ تله سیژ، ۳ تله اسکی بشقابی و ۲ تله اسکی چکشی مورد بهره برداری قرار گرفت. همچنین؛ در شهریور سال ۱۳۷۵ با انجام یکسری تغییرات در شیب و مسیر پیست، فدراسیون جهانی اسکی، پیست اسکی شمشک را پیست اسکی بین المللی معرفی کرد.
فعالیت پیست اسکی شمشک همه ساله از اوایل آذرماه شروع و تا اواسط فرودین ادامه می یابد. با اینحال فعالیت ورزشی پیست فقط محدود به فصل سرما و زمستان نمی شود بلکه در فصل تابستان نیز محل مناسبی برای تفریح و ورزش محسوب می شود. از امکانات رفاهی این پیست می توان به ۲ هتل و ۴ رستوران اشاره کرد. هتل شمشک دارای ۳۲ اتاق و ۴ سوئیت می باشد. همچنین یکی از رستوران های شمشک در قله قرار دارد.

پیست اسکی توچال
پیست اسکی توچال در شمال شهر تهران و در انتهای خیابان ولنجک، ۳ کیلومتری میدان تجریش در منطقه شمیرانات واقع شده است. این پیست که نزدیک ترین و شلوغ ترین پیست تهران است دارای ۳ خط تله کابین و ۳ خط تلی سیژ و ۱ خط اسکی می باشد. پیست توچال از ۳ پیست مجزا تشکیل شده است که پیست اول در قله، پیست دوم در دامنه غربی و پیست سوم در ایستگاه هفتم به پنجم قرار گرفته است. کار ساخت تله کابین توچال در سال ۱۳۵۳ با همکاری شرکت فرانسوی پوما و شرکت اتریشی دوپل مایر شروع شد و در سال ۱۳۵۷ به پایان رسید.
پیست اسکی قله از پایین قله توچال در ارتفاع ۳۸۵۰ متر شروع می شود و به هتل در ارتفاع ۳۵۵۰ متر می رسد. به دلیل ارتفاع بیش از ۳۵۰۰ متر از سطح دریا، این پیست یکی از اولین پیست های اسکی برفگیر کشور به شمار می آید. طول این پیست حدود ۱۲۰۰ متر می باشد. این پیست مجهز به یک تله سیژ و یک تله اسکی است. از امکانات ورزشی این پیست می توان به مدت ۸ ماه در سال بهره برداری کرد.
پیست دوم توچال با مساحت ۹۰۰ متر در دامنه غربی توچال قرار گرفته است. بالاترین نقطه آن ۳۷۵۰ متر و پایین ترین نقطه آن ۳۵۵۰ متر می باشد. این پیست دارای یک تلی سیژ پومادر است.
پیست اسکی ایستگاه هفتم به پنجم با مسافتی حدود ۵۵۰۰ متر از پیست های نوساز است. بلندترین نقطه این پیست ۳۷۵۰ متر و پایین ترین نقطه آن در ارتفاع ۲۹۴۰ متر در ایستگاه پنجم است. پیست توچال یکی از مجهزترین پیست های کشور است که دارای باشگاه تنیس، باشگاه تیر و کمان، باشگاه بانجی جامپینگ و اسکیت، باشگاه پینت بال و امکان کوه نوردی و پیاده روی است.
باشگاه تنیس با مساحتی حدود ۲۰۴۰ متر مربع در ضلع جنوبی ایستگاه اول توچال در تاریخ ۱۳۸۱/۱۱/۱ تاسیس شد. این زمین علاوه بر داشتن ۵ زمین تنیس، دارای امکاناتی نظیر: کادر مربی، سالن تعویض لباس، سونای خشک و سرویس بهداشتی می باشد.
باشگاه تیر و کمان، با مساحت ۳۰۰۰ متر مربع در ضلع جنوب شرقی ایستگاه اول، در تاریخ ۱۳۸۱/۹/۱۲ تاسیس شد. این زمین دارای امکاناتی نظیر: محوطه چمن، هشت سیبل و کمان است.
باشگاه بانجی جامپینگ و اسکیت، اولین باشگاه بانجی جامپینگ ایران، دارای دایو سقوط آزاد به ارتفاع ۴۰ متر است. در این باشگاه یک پیست حرفه ای اسکیت و کافی شاپ موجود است.
باشگاه پینت بال، در مسیر ایستگاه اول و بین در ورودی دوم و چشمه قرار گرفته و دارای امکاناتی نظیر: زمین بازی، کافی شاپ، انبار سلاح و رختکن است.

 

پیست اسکی آبعلی
پیست اسکی آبعلی، از قدیمی ترین پیست های اسکی ایران در استان تهران است. این پیست در شهر آبعلی در ۵۷ کیلومتری تهران و در جاده هراز قرار گرفته است. همچنین این پیست اولین پیست ایرانی محسوب می شود که مجهز به دستگاه های بالابر شد. از آن جا که پیست آبعلی در گذرگاه اصلی جاده تهران و استان های شمالی ایران است، تعداد زیادی از ورزشکاران این منطقه خوش آب و هوا را می شناختند. همین آشنایی باعث شد اولین دستگاه های بالابر در سال ۱۳۳۲ در این پیست نصب شوند.
پیست اسکی آبعلی که به عنوان اولین محل تولد اسکی نوین و پایه ورزشی اسکی ایران به شمار می رود دارای ۵ پیست اسکی با امکاناتی نظیر: ۱ تله کابین، ۵ تلیه اسکی بشقابی و ۳ تله اسکی چکشی، زمین های تنیس، سوارکاری، پرش و کایت، هتل، ۳ رستوران و محل کمک های پزشکی می باشد. بالاترین نقطه پیست از سطح دریا دارای ۲۶۵۰ متر و پایین ترین ارتفاع دارای ۲۴۰۰ متر است. شروع فصل اسکی در پیست آبعلی از اواسط دی ماه تا اواسط اسفند ماه متغییر است.
 

پیست اسکی پولادکف
پیست اسکی پولاد کف، یکی دیگر از بزرگ ترین پیست های اسکی ایران در کوه سپیدان در استان فارس است. این پیست در ۱۵ کیلومتری محور سپیدان به آبشار مارگون، قبل از روستای کمهر و در ۸۰ کیلومتری شمال شهر شیراز واقع شده است. پیست پولادکف که با نام پیست سپیدان نیز معروف است در سال ۱۳۸۱ با حمایت مالی گروه صنعتی پولادکف افتتاح و مورد بهره برداری عموم قرار گرفت.
پیست اسکی سپیدان به دلیل داشتن هوای خنک، چشمه سارها و چمنزارهای طبیعی از اواسط بهار تا تابستان برای ورزش های تابستانی چون: اسکی روی چمن، دوچرخه سواری و غیره و به هنگام بارش برف سنگین یعنی از نیمه های پاییز تا اوایل بهار برای ورزش های زمستانی بسیار مناسب باشد. همین ویژگی منحصر به فرد آب و هوایی باعث شده تا این پست به صورت چهار فصل دایر باشد. این پیست دارای امکاناتی نظیر: تله کابین، تله اسکی، مورتورهای برفی، ماشین های کوهستانی، چرخ های هوشمند، قایق های پدالو، آموزشگاه اسکی، کرایه لوازم اسکی، پیست دوچرخه سواری، اسب سواری، هتل، رستوران و کافی شاپ می باشد. ارتفاع این پیست از سطح دریا به ۲۸۵۰ متر می رسد. البته می توان با استفاده از تله کابین و تله اسکی به قله پیست که دارای ارتفاعی حدود ۳۴۰۰ متر از سطح دریا است صعود کرد.