چگونه درس بخوانيم؟ روشهاي مطالعه مؤثر
محمد صادق اميني
يكي از پرسشهايي كه اين روزها بيشتر دانش آموزان از خود ميپرسند، اين است كه چگونه بايد درس بخوانند تا هم بهتر متوجه مطالب درسي شوند و هم نمرههاي بهتري كسب كنند؟ به طور طبيعي هر دانش آموزي به اين پرسش پاسخ متفاوتي ميدهد.
عده اي شبها كه محيط اطراف ساكتتر است مطالعه ميكنند، عدهاي با دوستان خود درس ميخوانند، تعدادي صبحها كه مغز آمادگي بيشتري دارد، زودتر از خواب بيدار ميشوند و درآن هنگام درس مي خوانند و... ممكن است شما هم يكي از دانش آموزاني باشيد كه نه تنها روشهاي ياد شده؛ بلكه ديگر روشهاي مطالعه را نيز امتحان كرده باشيد. ولي باز نتيجه دلخواه خود را از مطالعه نگرفته باشيد. در اينجا قصد نداريم تا شما را با روش مطالعه خاصي آشنا كنيم؛ بلكه هدفمان اين است كه روشهايي را به شما بياموزيم تا بتوانيد با استفاده از آنها بهره وري از مطالعه خود را افزايش دهيد.
دانش آموزان در طول سالهاي تحصيلي خود ممكن است به درسهاي خاصي علاقهمند باشند و در همين حال علاقهاي به مطالعه برخي از كتابهاي درسي خود نداشته باشند. مثلا دانش آموزي ممكن است به فيزيك ، رياضي ، تاريخ ، زيست شناسي و... علاقه نداشته باشد؛ ولي مساله اين است كه به هر حال بايد براي ورود به مدارج تحصيلي بالاتر در آن درس نمره قبولي گرفت. دانش آموزان به طور معمول هنگامي كه سر كلاسي حاضر مي شوند كه علاقه اي به مطالب آن هم ندارند، مدام به ساعت خود نگاه مي كنند و دوست دارند كه زودتر زمان بگذرد. ممكن است خود شما نيز چنين احساسي را تجربه كرده باشيد؛ ولي پرسش اين است كه آيا راهي براي غلبه بر اين مشكل وجود دارد؟
پيش از ورود به كلاس مطالعه كنيد
براي هر مشكلي راه حلي وجود دارد و يكي از روشهايي كه شما مي توانيد با كمك آن دروسي را كه به آنها علاقه نداريد با تمايل بيشتري مطالعه كنيد، اين است كه پيش از حضور در كلاس درس ياد شده ، نگاهي به كتاب انداخته و بكوشيد اطلاعاتي درباره موضوع مورد نظر خود جمعآوري كنيد.
اهميت مطالعه پيش از حضور در كلاس (چه درسهاي مورد علاقه خود و چه درسهايي كه تمايلي به آنها نداريد) اين است كه هرچه اطلاعات اوليه و دانسته هاي شما درباره يك موضوع درسي بيشتر باشد، خود به خود كشش بيشتري در شما براي فراگيري آن بوجود خواهد آمد. شايد تا به حال به اين موضوع فكر كرده باشيد كه چرا دبيران و استادان شما اينقدر به شما تاكيد مي كنند كه پيش از ورود به كلاس ، مطالعه سطحي و اجمالي و سريعي بر آنچه كه قرار است تدريس شود داشته باشيد. علت اين تاكيد بيشتر به خاطر همين تاثير اطلاعات اوليه است. با دانستن اطلاعات اوليه شوق يادگيري و تمركز حواس شما در كلاس بيشتر شده و مطالب بيان شده را بهتر درك مي كنيد. اگر باور نداريد امتحان كنيد تا خودتان تجربه كنيد.
از خود پرسش كنيد
در مطالعه اوليه هدف شما گرفتن اطلاعات ابتدايي و كنجكاو كردن ذهن با گرفتن اطلاعات ساده و كم حجم مقدماتي است ؛ ولي روش ديگري كه مي توانيد از آن براي افزايش ميزان بازدهي و به خاطر سپردن بيشتر مطالب استفاده كنيد، پرسش كردن قبل ، هنگام و پس از مطالعه است.